Ponad 7 mld zł! Tyle otrzyma Pomorze Zachodnie w ramach nowego rozdania funduszy unijnych. Zanim zapadną ostateczne decyzje o podziale wsparcia, można ocenić projekt programu i wziąć udział w konsultacjach społecznych.
Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego przyjął projekt programu Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego 24 stycznia 2022 roku. Pod nową nazwą kryje się coś, co w poprzednich dekadach znaliśmy jako Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego.
Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego – projekt przewidziany na perspektywę lat 2021-2027 – był tworzony w ubiegłym roku. Oparto go o wcześniejsze konsultacje z partnerami społecznymi, gospodarczymi, organizacjami pozarządowymi, administracją i mieszkańcami. Około 350 uczestników spotkań przedstawiło blisko 400 uwag i postulatów. Wraz z przyjęciem projektu konieczne są kolejne konsultacje społeczne, które zdecydują o ostatecznym kształcie programu, jaki zostanie przedstawiony Komisji Europejskiej. Konsultacje potrwają do końca lutego.
– Zapraszamy wszystkich mieszkańców Pomorza Zachodniego – mówi Olgierd Geblewicz, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego. – Każdy może zabrać głos na temat projektowanych w programie interwencji i zakresu wsparcia. Ten głos będziemy dokładnie analizować, by po zakończonych konsultacjach, wprowadzić ewentualne zmiany.
– Pomorze Zachodnie wzorowo wykorzystuje środki unijne, tworząc najlepsze warunki do rozwoju gospodarki, transportu czy turystyki. Wciąż sporym wyzwaniem jest ożywienie dawnych terenów popegeerowskich i najmniejszych miejscowości, borykających się m.in. z wysokim bezrobociem. Mamy na to plan i chcemy go dalej realizować w partnerstwie z lokalnymi samorządowcami, partnerami społecznymi i gospodarczymi oraz mieszkańcami. Z tego względu zapraszamy państwa do udziału w konsultacjach społecznych dotyczących kształtu nowego programu „Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego”. Wartość alokacji to 7 miliardów złotych! Liczymy na państwa głos i zaangażowanie w ten proces
– mówi Członek Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Kustosz.
Fundusze, które zmieniły Pomorze Zachodnie
Warto zabrać głos, bo mówimy o pieniądzach, które realnie zmieniają nasze najbliższe otoczenie i wpływają na nasze życie. To już dziś trudne do wyobrażenia kwoty. Od 2007 roku na Pomorzu Zachodnim zrealizowano z wykorzystaniem funduszy unijnych 12 663 projekty o łącznej wartości przekraczającej 68,3 mld zł. Ponad połowa tej kwoty, czyli 36,6 mld zł, to właśnie dofinansowanie z Unii Europejskiej.
W Gryfinie, jedną z najbardziej znaczących inwestycji z unijnym dofinansowaniem, była przebudowa ulicy 1 Maja. To trasa łącząca rejon dworca kolejowego i autobusowego z centrum miasta i nabrzeżem Odry. Inwestycja powiązana była z tworzeniem Centrum Przesiadkowego Szczecińskiej Kolei Metropolitarnej. Prace, które objęły też przydworcową ulicę Sprzymierzonych, kosztowały 9,6 mln zł. Unijne dofinansowanie sięgnęło 2,5 mln. Przebudowa ulicy 1 Maja polegała m.in. na zwężeniu jezdni, poszerzeniu chodników i nasadzeniu drzew uspokajając ruch i zwiększając bezpieczeństwo.
Ważnym przedsięwzięciem była też kompleksowa termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej nr 3 im. Noblistów Polskich w Gryfinie przy ul. Iwaszkiewicza. Prace modernizacyjne kosztowały ponad 4,69 mln zł, z czego 3,18 mln zł pochodziło z eurofunduszy. W gmachu szkoły wymienione zostały wszystkie okna i drzwi. Zmodernizowano także salę gimnastyczną. Znaczącą nowością okazała się instalacja fotowoltaiczna zamontowana na dachu szkoły. Pozwala ona pokryć aż 19 procent zapotrzebowania placówki na energię elektryczną.
Z funduszy unijnych skorzystała też m.in. gmina Stare Czarnowo, która zbudowała drogę rowerową na nasypie zlikwidowanej w 1992 roku linii kolejowej. Połączyła ona Stare Czarnowo, Kołbacz i szczecińską Płonię. To obecnie jeden z popularnych szlaków rowerowych. Budowa kosztowała 5,5 mln zł, z czego ponad 4,6 mln zł pochodziło z unijnego dofinansowania.
Jak dzielimy miliardy
Te inwestycje były jednymi z wielu, które otrzymały dofinansowanie z funduszy unijnych dla województwa na lata 2014-2020. Wówczas była to pula w wysokości 1,6 mld zł. W latach 2021-2027 Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego to 1,611 mld euro (czyli prawie 7,25 mld zł). Przyjęty przez Zarząd Województwa projekt zakłada podzielenie eurofunduszy na siedem głównych priorytetów:
Przedsiębiorcze Pomorze Zachodnie (226,4 mln euro),
Zielone Pomorze Zachodnie (268,2 mln euro),
Mobilne Pomorze Zachodnie (80 mln euro),
Połączone Pomorze Zachodnie (228,3 mln euro),
Przyjazne mieszkankom i mieszkańcom Pomorze Zachodnie (205 mln euro),
Aktywne Pomorze Zachodnie (387,6 mln euro),
Uspołecznione Pomorze Zachodnie (151 mln euro).
Co to oznacza w praktyce? Przedsiębiorcze Pomorze Zachodnie to fundusze nie tylko wprost na budowę gospodarki regionu, ale także dostępność e-usług. Tu też kryje się specjalne wsparcie dla aktywizacji najuboższych, przede wszystkim popegeerowskich, części zachodniopomorskiego.
Zielone Pomorze Zachodnie to dofinansowanie inwestycji w energetykę opartą na odnawialnych źródłach energii, ale także poprawę gospodarowania odpadami, czy też inwestowanie w małą retencję – tak ważną w obliczu gwałtownych zmian klimatycznych, które odczuwamy jako susze i powodzie.
Mobilne Pomorze Zachodnie to m.in. inwestycje w ekologiczny transport publiczny, trasy rowerowe, centra przesiadkowe. Łączy się z tym priorytet Mobilne Pomorze Zachodnie, czyli rozwój sieci drogowej poprawiającej dostęp do najgorzej skomunikowanych zakątków regionu. Przyjazne Pomorze Zachodnie to inwestycje w oświatę, centra integracji społecznej, wsparcie rodzinnych domów dziecka, integracja obcokrajowców. Aktywne Pomorze Zachodnie to m.in. kompleksowe wsparcie osób poszukujących pracy, podnoszenie kompetencji pracowników, poprawa dostępności edukacji przedszkolnej, czy też tak ważna w obecnych czasach rehabilitacja osób po chorobie Covid-19.
Uspołecznione Pomorze Zachodnie ma zapewnić m.in. dalszą rozbudowę tras rowerowych, ale także inwestycje w ochronę i zachowanie naszych zabytków. Beneficjentami będą tu partnerstwa samorządów lokalnych, które same zdecydują o przeznaczeniu tych pieniędzy.
Konsultacje. Jak i kiedy?
W ramach konsultacji społecznych przewidziana są jeszcze: wysłuchanie publiczne, w którym każdy może zabrać głos – 21 lutego (trzeba się wcześniej zgłosić), a także czat z Olgierdem Geblewiczem – marszałkiem województwa, dla mieszkańców Pomorza Zachodniego – 23 lutego.
Uwagi i wnioski do projektu programu FEPZ 2021-2027 należy zgłaszać do końca lutego, wypełniając formularz i przesyłając go na adres: fepz@wzp.pl. Formularz i szczegóły konsultacji można znaleźć na stronie fepz.wzp.pl.